Kullanılmış İş Makinası İthalatı Mümkün Müdür?

Kullanılmış İş Makinası İthalatı Mümkün mü?

Günümüz ekonomik koşulları altında sıfır iş makinası yatırımı yapmak isteyen işletmeler, bütçe planları yaparken oldukça zorlanıyor. Bu durum işletmeleri ikinci el iş makinası almaya yönlendirirken, akıllara gelen ilk sorulardan biri ikinci el iş makinası ithalatının mümkün olup olmadığına dair oluyor.

İkinci el iş makinası ithalatında vergilendirme unsurları nelerdir, ithalatın gerçekleşmesi için hangi kurumlardan izin alınması gerekir gibi sorular birbirinden farklı durumlarda ortaya çıkıyor. Bu durumun işletme bütçesini zorlamaya, farklı kaynaklar aramaya ya da yeniden bütçe çalışması yapmaya sebep olmasına mahal verilmemelidir; çünkü ikinci el iş makinası ithalatı, imkânsız olduğu algısına rağmen, imkân dahilinde mümkündür.

Vergilendirmeden bahsetmişken yurt dışıyla ticarette iş makinalarındaki vergiler hakkında daha detaylı bilgi isterseniz “Kullanılmış Veya Sıfır İş Makinalarında Gümrük Vergileri” başlıklı yazımızı inceleyebilir, iş makinalarının ihracat ve ithalatı hakkında aklınıza gelen soruları cevaplandırabilirsiniz.

Şimdi ikinci el iş makinası ithalatına geri dönelim. Dediğimiz gibi günümüz ekonomik koşullarında alıcılar yurt dışından uygun fiyatlı iş makinaları aramaktadırlar. Peki bu sürecin aşamaları nelerdir. Sizler için aşağıdaki başlıklarda ikinci el iş makinası ithalat sürecini aydınlatmaya çalıştık.

1.Kullanılmış İş Makinası İthalatı Hangi Karara Bağlıdır?

2.Kullanılmış iş Makinası İthalatı için Hangi İzinler Gereklidir?

3.İzin Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

4.İkinci El Makine Ithal Izni Için Hangi Belgeler Gerekir?

5.Makina Teşvik Belgesi Kapsamında Değilse, Kilogram Başına Belirlenen Fiyatın Ithalata Etkisi Ne Olur?

6.Yatırım Teşvik Belgesi Bulunan Makinalarda Vergilendirme ve CIF Kıymet Uygulaması

7.İkinci El İş Makinası İthal İzinlerinin Süresi Ne kadardır?

8.Gümrük Beyannamesinin Sunulması

Kullanılmış İş Makinası İthalatı Hangi Karara Bağlıdır?

Kullanılmış eşya ithalatı, 31.12.2021 tarihli ve 31706 sayılı 3. mükerrer Resmî Gazete ‘de yayımlanan İthalat Rejimi Kararı (Karar Sayısı: 3350) ve İthalat Tebliğleri ile düzenlenmektedir. Kararın 7’nci maddesi kapsamında

“Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) malların ithali izne tabidir.”

İzinler, 31.12.2021 tarihli ve 31706 (3.Mükerrer) sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/9) ile düzenlenmiştir.

Kullanılmış İş Makinası İthalatı İçin Hangi İzinler Gereklidir?

İthalat Rejim Kararının 7. Maddesinde; “Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) eşyanın ithali izne tabidir.” olarak ifade edilmiş olan izin Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünden elektronik başvuru yoluyla alınacak izindir.

İzin Alınırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

İzin alınırken dikkat edilmesi gereken husus makinanın 2022/9 sayılı Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya ithaline ilişkin tebliğ ekinde belirtilen Grup 1 ve Grup 2 listelerinde yer alıp almadığıdır.

Grup 1; buldozer, dozer, angledozer, yol silindirleri, paletli yükleyiciler, asansör ve yük kaldırıcıları, konveyörler, vinçli yük arabaları, kar küreyicileri, kar püskürtücüleri ve sondaj makinaları gibi örneklendirilebilir fakat burada birtakım kritik koşullar bulunuyor. Grup 1’de yer alan bu makinalar ancak aşağıda belirtilen kriterlere sahip ise izin belgeleri doğrudan oluşturulabilir ve ithaline izin verilebilir. İş makinaları genel olarak Grup 1’de yer almakta ve Grup 2’de ise Sivil Havacılık Eşyaları bulunmaktadır.

Grup 1'de yer alan makinaların en önemli özelliği, belirtilen kriterleri sağladığında doğrudan izin belgelerinin oluşturulması ve ithaline izin verilmesidir. Bazı iş makinalarında 10 yaş sınırı, bazılarında ise kilogram başına belirlenen fiyatın altında kalmaması bu kriterler arasında yer alır. Grup 1’de yer alan makinaların karşılarında yaş sınırı belirtilmiş ise bu sınıra uygun olanların ithalinde -Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında ise, kilogram başına belirlenen kıymet kriterine bakılmaksızın- Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında olmaması halinde, belirlenen kıymetin altında kalanlarda gümrük beyannamesinde kıymet eksikliğinin vergi matrahına dahil edilmesi suretiyle İthalat Genel Müdürlüğünce izin belgesi doğrudan oluşturularak ithaline izin verilir

İkinci El Makine Ithal Izni Için Hangi Belgeler Gerekir?

1-Fatura veya Proforma Fatura Örneği (Tercümesi ile birlikte)

2- Eşyanın Kullanım Amacı (Formdaki alan yetersiz ise)

3- İthal Edilecek Eşyaya Ait Fotoğraf (Pdf formatında. Aksam parça hariçtir. Aynı özellikteki birden fazla eşya için temsili resim olabilir. Varsa marka, model, seri no, üretim tarihi vb. bilgilerini gösteren kimlik etiketini gösterecektir.)

4- Teşvik Belgesi (Eşya Grup 1 kapsamında ve Teşvik Belgesi beyan edilmiş ise)

5- Uygunluk Belgesi (Eşya Grup 2 kapsamında ise)

6- Aşağıda belirtilen belgelerden herhangi bir tanesi (4. veya 5.’deki belgeyi sunanlar için ihtiyaridir);

a) Kapasite Raporu

b) Türk Standartları Enstitüsü’nden alınmış ‘Hizmet Yeterlilik Belgesi’ veya belge sahibi ile sözleşme

c) Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünden alınmış ‘Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik Belgesi’ veya belge sahibi ile sözleşme

d) Yukarıda sayılan belgelerden herhangi birine haiz olunmaması durumunda, başvuru sahibinin kendi ihtiyacı ve kullanımını gösteren belge veya başvuruyu destekleyici diğer bilgi ve belgeler

*Genel Müdürlükçe sektörün veya eşyanın niteliğine göre ilave bilgi ve belge istenebilir. 6’da sayılan belgeler konteynerler için aranmaz.

Makina Teşvik Belgesi Kapsamında Değilse, Kilogram Başına Belirlenen Fiyatın Ithalata Etkisi Ne Olur?

Bunu bir örnekle açıklayabiliriz.

Diyelim ki 30.000 kg ağırlığında bir kullanılmış iş makinası ithal etmek istiyorsunuz ve makinanızın fiyatı CIF 200.000 USD. 2022/9 sayılı genelgede kilogram başına 10 USD fiyat belirlenmiş olduğunu varsayalım.

30.000kg x 10 USD = 300.000 USD

Makina için satıcıya 200.000 USD ödenecek ancak gümrük vergileri 300.000 USD üzerinden tahsil edilecektir. Bu nedenle makinaya satın alma taahhüdünde bulunmadan ya da sevkiyatı başlatmadan önce mutlaka gümrük danışmanınıza ithalat kriterlerini sorarak bilgi almanız yararınıza olacaktır.

2022/9 sayılı tebliğ dipnotlarına göre

“Bir adet eşyanın 50 tondan fazla olması durumunda, 50 tona kadar olan kısım için tabloda yazan CIF birim kıymet, 50 -100 ton arasındaki kısım için CIF birim kıymet 5 $/kg olarak, 100 tonu aşan kısım için CIF birim kıymet 2 $/kg olarak uygulanır.”

Dipnottan yola çıkarak makina ağırlığına göre belirlenen CIF kıymeti, kademeli olarak düşüş sağladığını anlayabiliriz. Bunu da bir örnekle açıklamamız gerekirse, 60.000 KG ağırlığında ve birim kıymeti CIF 400.000 USD olan bir makina için KG başına 10 USD fiyat belirlendiğini varsayarsak;

50.000 kg x 10 USD = 500.000 USD

ve

50.000 kilogramı aşan kısım için de yapılması gereken hesap:

10.000 kg X 5 USD = 50.000 USD

500.000 USD + 50.000 USD= 550.000 USD

Yukarıda yapılan hesaba göre 400.000 USD değerinde bir makine için İthalat vergileri 550.000 USD üzerinden tahsil edilecektir.

Yatırım Teşvik Belgesi Bulunan Makinalarda Vergilendirme ve CIF Kıymet Uygulaması

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında bulunan makinelerin karşılarında gösterilen CIF kıymet uygulamasından istisna tutulur. Yatırım Teşvik Belgesi sahibiyseniz ve bu belge ile size gümrük vergileri ve KDV’den muafiyet tanınmışsa zaten ödeyecek olduğunuz vergi 2022 yılı için 176,70 TL olan gümrük beyannamesine ait damga vergisi olacaktır. Dolayısıyla böyle bir hesaplama yapmanın bir anlamı da kalmaz. Zira kilogram başına kaç USD fiyat belirlenirse belirlensin, vergilerden muaf tutulduğunuz için sonuç değişmeyecektir.

2022/9 sayılı ithalat tebliği ekindeki listede yer almayan ikinci el iş makinalarının ithal izin başvurularında ise İthalat Genel Müdürlüğünce ürünün yerli üreticisinin olup olmadığı, üreticisi var ise yerli üreticinin ithali talep edilen eşya ile aynı veya benzer özelliklerde ürün üretimi veya makul bir sürede üretim ve teslim imkânları ile ülke ekonomisine katkıları da değerlendirilerek sonuçlandırılır. Bu noktada izin konusunda ciddi bir araştırma yapmaya ihtiyaç duyulmaktadır. İthal etmek istediğiniz ürün gümrük tarifesi (GTİP) yönüyle 2022/9 sayılı tebliğ eki listesinde yer almıyor olabilir ancak makina özelinde yapılacak detaylı bir araştırma size bu iznin kapısını açma konusunda yardımcı olacaktır.

Örneğin, bir makinanın Türkiye’de yerleşik bir üreticisi olması sebebiyle, bakanlık size bu izni vermeyi uygun görmeyebilir ancak aynı makinanın Türkiye’de üretilenden farklı teknik özelliklere sahip bir modelini ithal etmek istediğinizde ve bu teknik özelliklerdeki makinanın Türkiye’de üretiminin olmadığını İthalat Genel Müdürlüğüne kanıtladığınız takdirde izni vermelerine engel bir durum kalmayacaktır ve başvurunuz onaylanacaktır.

Tabii ki bu durumda, makinaya satın alma taahhüdünde bulunmadan ve sevkiyat sürecini başlatmadan önce gerekli belge ve bilgiler ile İthalat Genel Müdürlüğüne(linkle) başvurunuzu yapıp izin ön onayını ya da izni almanız hayati önem taşıyor. Aksi halde makina Türkiye’ye geldikten sonra izni alamayacağınızı öğrenir, ithalatı yapamaz ve Türkiye dışında bir alıcı bulup transit ticaret yoluyla sevk etmek zorunda kalabilirsiniz.

İkinci El İş Makinası İthal İzinlerinin Süresi Ne kadardır?

Her iki koşulda da (Grup 1’de yer alan ve almayan) alınan izinlerin süreleri “uzatılmamak üzere” 6 aydır ve bu izinlerin üçüncü kişilere devri mümkün değildir. Bu nedenle, izin belge sürelerinin göz önünde bulundurularak sürecin yürütülmesi de önemlidir. Belge süresinin dolması halinde süre uzatımı da mümkün olmadığından yeniden bir izin başvurusu yapılması gerekecek ve yeni bir izin belge maliyetinin yanı sıra harcanılan emek de boşa gitmiş olacaktır. 2022/9 sayılı tebliğe göre ikinci el iş makinesi için gerekli izin alındıktan sonra zor olan süreci tamamlamış olacaksınız.

Gümrük Beyannamesinin Sunulması

Artık atılması gereken son bir adım kalıyor, makinanın ülkemize sevk süreci tamamlandıktan sonra gümrük müşaviri vasıtasıyla gümrük beyannamesinin gümrüğe sunulması.

Bu sürecin seri bir şekilde tamamlanması da gümrük danışmanınıza bağlı olarak değişiklik gösterebileceği gibi başka bir kurumdan alınması gereken başka bir izin (TSE / Tip Onay Vb.) yok ise ortalama 2 iş günü sürecektir.

Gümrük işlemleri tamamlanan makinanın ithalat vergileri (gümrük vergisi, KDV, ÖTV, TRT Bandrol vb.) ödenerek kullanım sahasına sevki yapılabilir hale gelecektir. İthal edilen makinada TRT Bandrole tabii görsel ve işitsel (Radyo-teyp, CD & DVD Çalar vb.) yayınları alıcı cihazlar var ise TRT Bandrol ücreti ithalat beyannamesi ile ödenmektedir. Ancak burada da kritik bir detay var ki, TRT Bandrol ücreti ithalat anında ödenen makinanın bandrolünün TRT’den beyanname ve makbuz ibraz edilerek alınması ve ürün üzerine yapıştırılması gerekmektedir. Önemsenmeyen bir detay olarak görünse de ilerleyen zamanlarda yapılacak bir denetimde bandrol ücreti ödenmiş bile olsa TRT’den alınıp ürün üzerine yapıştırılmadığı için zaman kaybı yaratacak ve yazışma prosedürleri ile vakit kaybetmenize verebilecektir. Cihazların satışa konu olmaması, işletmede kullanılmak üzere ithal edilmesi durumunda da bandrol alınması zorunludur. Küçük ama kritik detayları kontrol ettikten sonra, makina ithalatı sorunsuzca gerçekleşir ve üretim bünyesindeki yerini alır.

Yurt dışından ikinci el makine ithal etmek pekâlâ mümkündür ancak artan döviz kurları ve sürecin bürokrasisi ve lojistiği yüzünden hem para hem de zaman olarak alıcıya zarar verebiliyor. Bu yüzden alıcılar yurt dışından ithal yerine hem ceplerinden daha az para çıkması hem de zamandan kazanmak anlamında yurt içinden ikinci el makine almayı tercih edebilirler.

Tüm bu belirsizlikler içinde makina satın alma sürecini kazasız atlatmak için hazırladığımız “İş Makinası Almadan Önce Düşünmeniz Gerekenler” ve “İkinci El İş Makinası Alım Satımında Dikkat Edilmesi Gerekenler” başlıklı yazılarımızı inceleyebilirsiniz.

Eğer ithal ürünlerde bürokrasiyle uğraşmak istemez ancak gene de uygun fiyatlarda iş makinası satın almak isterseniz, iyiMakina olarak alıcıları adil fiyatlardaki makinalarla buluşturuyor, profesyonel ekibimizle her adımda sizlere yardımcı oluyoruz.